Johannes leerde geen drie-eenheid

Johannes leerde geen drie-eenheid. Nee, bepaald niet! Hij had het nooit over een drie-enige God. Ik denk niet dat de “discipel welken Jezus liefhad” (Johannes 21 : 7) content zou zijn met wat religie en theologie aan hem toeschrijven inzake het Wezen Gods. Zij proberen namelijk via de Apostel Johannes nog een klein beetje van hun foute en onbijbelse Drie-eenheidsleer in stand te houden. Een kansloze missie, maar wel een die hardnekkig standhoudt.

Zelfs de rigoureuze reformatie, gestart door Luther, bleek niet afdoende te zijn om de vele honderden jaren aan dwaling te stoppen. Het voor een belangrijke omwenteling zorgende protestantisme protesteerde helaas ruim onvoldoende tegen deze dwaalleer en nam het dus gewoon over van het Rooms-Katholicisme. Tot op de dag van vandaag zitten we daarom opgescheept met de “leer der Drie-eenheid”. Het is uitgegroeid tot een dogma dat door de voorstanders niet Bijbels te onderbouwen valt. Voor de gemiddelde mens is het onbegrijpelijke en zichzelf tegensprekende wartaal. En belangrijker nog: God Zelf, heeft er nooit over gesproken. Hij is heel duidelijk. Bij monde van Jesaja (45 : 5) sprak hij o.a. uit: Ik ben de HEERE (Jehovah) en niemand meer, buiten Mij is er geen God.

Het Woord is vlees geworden

Op deze website staan al deze artikelen staan over dit voor velen beladen onderwerp. Dit artikel is een aanvulling daarop. Het is een antwoord op iemand die mij een goede vraag stelde. Die hadden wel meer mensen kunnen stellen… Hij verwijst naar deze zinsnede in het artikel “De leer van drie-eenheid”: “Zomaar “uitruilen” van “Woord” voor “Zoon” is niet terecht…“. Vervolgens stelt hij deze vraag: “Hoe denkt u dan o.a. over: Johannes 1 : 14 en de rest van dit hoofdstuk?” Waar staat:

En het Woord is vlees geworden, en heeft onder ons gewoond (en wij hebben Zijn heerlijkheid aanschouwd, een heerlijkheid als des Eniggeborenen van den Vader), vol van genade en waarheid.

Uiteraard wordt dit vooral gelezen in de zin van: Het Woord – God uit vers 1 –  is Mens (Vlees) geworden. Wat uiteraard ook zo is, zoals Paulus vertelt in zijn eerste brief aan Timótheüs (2 : 5). En toch is dat niet wat er in vers 14 staat. Dat heb ik ook verwerkt in mijn antwoord aan de vraagsteller.

God openbaarde Zijn Plan

Johannes leerde geen drie-eenheid. Hoewel het in feite een totaal overbodige discussie is, want slechts dit (in groen) is wat er – algemeen erkend – in de grondtekst staat van 1 Johannes 5 : 7, 8 – de rest (in rood) dus niet!, ga ik toch in op de term “zomaar uitruilen”, op basis van deze foutieve tekst, zoals die bijvoorbeeld de Statenvertaling staat:

Want Drie zijn er, Die getuigen in den hemel, de Vader, het Woord en de Heilige Geest; en deze Drie zijn Een. En drie zijn er, die getuigen op de aarde, de Geest, en het water, en het bloed; en die drie zijn tot een.

En áls het er wel zou staan, dan nog kun je niet 1-op-1 het begrip “Woord” in 1 Johannes 5 : 7, 8: “lezen” als zijnde Christus. Net zo min als dat je in Johannes 1 direct – op dat punt in de Heilsgeschiedenis – “Christus” moet lezen voor “Woord”. Of in Spreuken 8 voor “wijsheid”. Uiteindelijk wordt alles vervuld en gedaan in de Here Jezus Christus. Daar is geen enkele discussie over. De Bijbel is hier zeer duidelijk over. In Hem voert God Zijn Plan uit, vanaf de “nederwerping der wereld” t/m de “Jongste Dag”. Maar op het moment dat Johannes aan zijn eerste woorden begint in dit Evangelie, dat met name het Goddelijke aspect van Jezus behandelt, begint het verslag met “het Woord”. Het voert terug naar het begin van Genesis. God openbaarde Zijn Plan. Hij sprak en door dat spreken kwam er van alles tot stand. Wonderbaarlijk is het dat God enkel hoeft te spreken om iets te scheppen of te maken. Wij kunnen dat niet.

God’s activiteit begint met Zijn Wijsheid en Zijn Woord

God’s activiteit begint in een bepaald opzicht zelfs nog eerder dan met het spreken, met het “Woord”. Dat is met Zijn Wijsheid. En dat wordt met name in Spreuken 8 verteld. (Zie dit artikel op de website van Vlichthus: “De wijsheid in Spreuken 8”. Ook in het geval van de wijsheid is het achteraf duidelijk en terecht dat wij zeggen dat de opgestane Here Jezus Christus de Wijsheid Gods is, net zoals Hij het Woord Gods is. Dat is zo sinds Zijn aanstelling tot Christus, waarbij Hij de “hoogste Naam aller naam – Jehovah namelijk – rechtmatig erfde. Op de dag van Zijn opstanding als Eersteling van de Nieuwe Schepping. Die Schepping die blijft, in tegenstelling tot de Oude Schepping, waarin wij nu in het vlees leven.

Licht en Woord in het begin

In Johannes 1 begint Johannes dus met te vertellen hoe het in het begin was, waarbij hij ook het “Licht”, noemt. Ook daarvan kunnen we achteraf zeggen: dat Licht is de Here Jezus Christus. Nogmaals: alles komt bij elkaar in Christus. Maar op deze plaats in de Bijbel, Genesis 1, gaat het over Licht. Dat werd tegenover de toen heersende duisternis (Genesis 1 : 2) gezet. Dan vertelt Johannes in de eerste woorden van zijn versie van het Evangelie uitgebreid over dat Licht. In de verzen 4 (ook het “Leven” in het Woord) t/m vers 10 en sluit hij in vers 11 af met de bedroevende conclusie: “de Zijnen hebben Hem niet aangenomen”. Ondanks dat hét Licht aangekondigd was, “vanaf de beginne” en velen malen meer, o.a. tijdens Zijn bediening op aarde, wilde “de Zijnen” – het Verbondsvolk Israël – de belofte van het Licht niet aanvaarden, op het moment dat die belofte werkelijkheid werd.

Zovelen die Hem wel hebben aangenomen

In vers 12 zet hij daartegenover dat, degenen uit dat volk (“zovelen”) die Hem wel hebben aangenomen, kinderen Gods (wedergeboren dus) zouden zijn. Vanaf de opstanding van de Here Jezus dan, want daarvóór kon dat niet. Onder het Oude Verbond was dit niet mogelijk, zoals Jezus ook uitlegde aan Nicodémus (Johannes 3). Zij zouden Hem als Eersteling van de Nieuwe Schepping volgen in Zijn wedergeboorte. Net zoals een ieder die sindsdien tot persoonlijk geloof in Hem gekomen is. Zo iemand, die Zijn Naam (Jehovah Jezus Christus) gelooft, is “uit God geboren”, legt Johannes uit in vers 13.

In vers 14 pakt Johannes het gedeelte over het Woord weer op, waar hij mee begonnen was in de eerste 3 verzen:

In den beginne was het Woord, en het Woord was bij God, en het Woord was God.
Dit was in den beginne bij God.
Alle dingen zijn door Hetzelve gemaakt, en zonder Hetzelve is geen ding gemaakt, dat gemaakt is.

Johannes vertelt dat God vanaf het begin een Plan heeft

Johannes legt uit dat vanaf het begin God een Plan heeft. Zijn Plan; dat was bij God en God was dat Woord. Meer éénheid kun je niet vinden. Als het hier al direct op Jezus Christus had geslagen, dan had God dat zeker geopenbaard, door bijvoorbeeld te schrijven in vers 2: “Hij was in den beginne bij God”. Maar dat gebeurt dus niet. Ook in vers 3 wordt gezegd “Hetzelve”, verwijzend dus naar het Woord Gods uit de verzen ervoor. God Zelf is de Schrijver van de Bijbel en kiest hier – via Johannes – voor de uitdrukkingen: “Woord”, “Dit” en “Hetzelve”.

Het heet “Woord”, omdat het onzienlijk is, maar wel degelijk uitwerking heeft. Dat zegt ook vers 3: Alles is door het Woord voortgebracht. God sprak en het was er. Psalm 33 : 6 en 9 zegt:

Door het Woord des HEEREN (Jehovah) zijn de hemelen gemaakt, en door den Geest Zijns monds al hun heir.
Want Hij spreekt, en het is er; Hij gebiedt, en het staat er.

Dus door het Woord, namelijk “den Geest Zijns mond”, zijn de hemelen (twee) gemaakt en daarmee gelijk ook de aarde.

Dat Plan werd werkelijkheid (vlees) in Christus

Het Plan Gods, Zijn Wijsheid (“gedachten”), Zijn Woord omvatte de komst van het Licht, van de Wijsheid, van de Sterke Vorst, de Zoon, de Eeuwige Vader, de Koning, het Lam, de tweede (laatste) Adam, de Middelaar, de Hogepriester, om er maar een paar te noemen. En dat alles werd werkelijkheid in Christus (= Messias) op één door God vastgestelde dag in dat Plan van God, namelijk de opstandingsdag. (Handelingen 2; 4, en 13 : 30 e.v.)

Als een plan uitgevoerd is, als wat beloofd is werkelijkheid wordt, als wat aangekondigd is “gestalte” krijgt, dan kan dat in de taal “vlees worden” genoemd worden. Het woord “vlees” is namelijk ruimer dan alleen maar duidend op het lichaam van een mens of dier. Helaas raakt deze in de Bijbel gebruikte betekenis van het woord “vlees” steeds meer in ongebruik. We raken het dus jammer genoeg kwijt. Maar hier is deze betekenis van toepassing, want het gaat om Woord dat “gestalte” krijgt; “vlees wordt”.

“Vlees worden” is een Hebraïsme, ontleend aan het Hebreeuwse “basar”. Het betekent zoveel als “realiseren”, “materialiseren”, “gestalte (vlees) krijgen”. Het wordt in de Septuaginta vertaald met “Evangelie” en “Evangeliseren”, etc.

Niet bij Zijn geboorte, maar bij Zijn opstanding

Het probleem is natuurlijk dat hierbij gedacht wordt aan de komst van Jezus als mens in het vlees. Als baby dus. Maar daar heeft Johannes het niet over. Dit is geschreven ná de Opstanding, dus na Zijn “aardse-vlees-periode” en ook uit het verband (Gods Plan, “kinderen Gods”) weten we dat het om de opgestane Here Jezus Christus gaat, Die juist niet van “vlees en bloed is”, maar veranderd is tot “een heerlijk lichaam”. (Filippenzen 3 : 21) Met Zijn geboorte als mens op aarde werd de belofte van dat Woord nog niet vervuld. Het was uiteraard onderdeel van Zijn Plan, maar Zijn Opstanding (wedergeboorte) was de definitieve “vleeswording” (gestalte krijgen, werkelijkheid worden) van God’s beloften, inzake Licht en Verlossing. In een artikel op onze website t.b.v. Jehovah’s Getuigen komt dit ook aan de orde. Misschien heb je er nog wat aan.

Het Onzienlijke en het Zienlijke

Tot slot nog kort iets over het Onzienlijke en het Zienlijke. Als God, Die Geest is en niet gezien kan worden, Zich uitdrukt in of naar Zijn schepping, en dan dus wel gezien kan worden, dan doet Hij dat onder een “Naam”. In het Oude Testament onder de Naam Jehovah en sinds de opstanding van de Here Jezus en Zijn aanstelling tot Christus, onder de Naam Jehovah (Here) Jezus Christus. (o.a. Handelingen 4)

Het “rijtje van drie” in 1 Johannes spreekt keurig over 3 x het Onzienlijke, in de hemel namelijk: Vader (de Gever), het Woord (God’s Plan en wat Hij gesproken heeft) en de Heilige Geest (Christus in Zijn verborgenheid). Het gemeenschappelijke kenmerk daarbij is dat ze alledrie Onzienlijk zijn; Vader, Woord en Geest kunnen niet gezien worden. Als we op die plaats dan ineens “Woord” zouden uitruilen voor “de Zoon”, Die volgens Hebreeën 1 “het Afschijnsel Zijner heerlijkheid, en het uitgedrukte Beeld Zijner zelfstandigheid” is en daarmee absoluut Zienlijk is, dan past dat niet meer in het “rijtje Onzienlijk” dat Johannes ons schetst.

Getuigenis van God in de Zienlijke

Die drie “Onzienlijken” zijn in de hemel, maar “getuigen op de aarde”. Dat laatste moet gaan over het “Zienlijke”; dat wat gezien kan worden. En dat blijkt ook uit de verzen die volgen, waarin de Zoon van God genoemd wordt. Als er van “getuigenis uit God” (uiting) sprake is, dan gaat dat alleen via de Zienlijke, want God is de Onzienlijke. Vers 9 zegt: “…, want dit is de getuigenis van God, welke Hij van Zijn Zoon getuigd heeft.” En vervolgens gaat het in dit hoofdstuk enkel nog over dé Zoon, waarvan vers 20 zegt:

Deze is de waarachtige God, en het eeuwige Leven.

De Zoon is de Ware God, het Leven (onvergankelijk), het Licht, het Woord. Niet drie-in-één, maar Eén. Met vele facetten, zoals ook ruim verteld wordt in de Schrift, maar altijd Eén. Nogmaals in Hem komt alles samen, maar wel op de door God in Zijn Plan vastgestelde tijd.

“Logos” en niet “uihos” in Johannes 1

Johannes leerde geen drie-eenheid. Er is niet voor niets voor het woord “Logos” gekozen door de Schrijver van de Bijbel. Dit is wat Hij wilde overbrengen. Als Hij – dit is achteraf geschreven, toen dé Christus aangesteld was – had willen vertellen dat hier het woord “Zoon” had moeten staan, dan zou Johannes ongetwijfeld het veelgebruikte Griekse woord “uihos” geschreven hebben. Zeker als God een zo bepalende leer als “de Drie-eenheidsleer” had willen bevestigen. We hebben namelijk te maken met Gods Woord en daarop mogen we vertrouwen, in de wetenschap dat het zeer zorgvuldig tot stand gebracht is. Volgens de kerkelijke leer zou de “drie-in-één” het belangrijkste leerstuk in de Bijbel moeten zijn. Het is zelfs zo dat men stelt dat er geen verlossing is voor een mens die deze doctrine niet aanvaardt. Hoe aanmatigend en volledig fout is dat! Hoe dom ook; helaas…

Uiteraard is het in de verste verten niet zo dat God ergens in de Bijbel de Drie-eenheidsleer laat noteren, maar in het licht van de religieuze claim dat dit wel zo is, zou je toch deze vraag moeten stellen: Waarom heeft God er zo ontzettend weinig over laten optekenen in Zijn Woord? Sterker nog: Er staat helemaal niks over de Drie-eenheidsleer in de Bijbel. Dat zou ook niet kunnen, want al vroeg in de geschiedenis werd tegen het net verloste volk Israël gezegd (Deuteronomium 6 : 4): 

Hoor, Israël! de HEERE, onze God, is een enig HEERE!

“Kunstig verdichte fabelen”, maar Johannes leerde geen drie-eenheid

Daarom “vlucht” men in oneigenlijke Schrifttoepassing om toch de eigen “kunstig verdichte fabelen” in stand te kunnen houden. Dat zouden we als gelovigen nooit doen. Gewoon goed lezen wat er staat en alleen dat in geloof en onderwerping aanvaarden. Geloven en belijden (getuigen) dat we van God een monotheïstische Godsdienst hebben ontvangen, die zich onderscheidt van het welig tierende polytheïsme, dat de tegenstander in een grote aantal variaties op de mensheid loslaat. Helaas is de Drie-eenheidsleer, die zo hardnekkig aanwezig blijft, ook een vorm van polytheïsme. Men heeft er via een onbegrijpelijke  – en in ieder geval niet in Bijbel terug te vinden – constructie uiteindelijk toch drie Goden van weten te maken… Dat hadden ze niet moeten doen. In ieder geval: Johannes leerde geen drie-eenheid.

Johannes leerde geen drie-eenheid