Ik hoorde laatst: “In de Bijbel staat dat de Heilige Geest de mens overtuigt van zonde”, uitgesproken in de context dat iemand die niet-gelovig is, door de Heilige Geest overtuigd wordt dat hij of zij zondig is, met de bedoeling om tot bekering te komen. Meteen dacht ik: dat kan niet waar zijn, gewoon omdat het in strijd is met wat de Schrift leert over Wie de Heilige Geest is en vooral vóór wie Hij er is en aan wie Hij Zijn werk doet.
Waar komt de gedachte “de Heilige Geest overtuigt van zonde” vandaan? Wat zit erachter? Dat wilde ik uitzoeken en toen bleek dat er geleerd wordt dat de Heilige Geest niet alleen aan de ongelovigen werkzaam zou zijn, maar ook dat Hij gelovigen overtuigt van de zonden die men dagelijks begaat. Dat zijn dus twee leringen, gehangen aan “de Geest overtuigt van zonde”, die niet waar zijn.
Reformatorisch gedachtegoed
De uitspraak “de Geest overtuigt van zonde” blijkt vooral voor te komen onder de reformatorischen (de bevindelijk gereformeerden). Dat zijn – neem ik aan – wedergeboren medebroeders in Christus, omdat zij tot persoonlijk geloof in Christus gekomen zijn. Maar het reformatorisch gedachtegoed kan ik op een aantal plaatsen bepaald niet volgen. En dan druk ik mij nog zacht uit, want eigenlijk moet ik zeggen dat men op bepaalde gebieden verkeerde leer verkondigt… Bijvoorbeeld het algehele denken over wet en genade, de leer van predestinatie en uitverkiezing en nu dus ook wat geleerd wordt over “de Geest, Die overtuigt van zonde en/of zonden”. De reformatorischen gaan helaas de fout in met deze leringen.
Johannes 16 : 8
De Here Jezus bereidt aan de vooravond van Zijn dood en opstandig zijn discipelen voor op wat komen gaat. En in dat verband zegt Hij in vers 8 van Johannes 16:
En Die gekomen zijnde, zal de wereld overtuigen van zonde, en van gerechtigheid, en van oordeel:
Deze tekst wordt dus volledig uit z’n verband gerukt om er een gedachte aan te hangen, die helemaal niet kan bij dit onderwerp. “... zal de wereld overtuigen van zonde”, kun je toch niet zomaar ineens toepassen op de gelovige persoonlijk? Want dat wordt gedaan in wat ik gelezen heb vanuit het reformatorisch gedachtegoed. Maar dat staat er toch helemaal niet! Het is eigenlijk bijzonder om te zien hoe simpel dat eigenlijk is, maar hoe groot de dwaling op dit gebied is. Hoeveel mensen zoiets eenvoudigs niet verstaan. Het lijkt er op dat men maar klakkeloos overneemt wat anderen invullen bij zo’n tekst. En dat is natuurlijk niet de bedoeling. Ook via de context is direct te zien dat het hier in ieder geval niet om het overtuigen van persoonlijke zonden van gelovigen gaat? Dat is wel heel eenvoudig om te zien. Nergens in dat hele stuk in Johannes 16 en 17 en evenmin in de rest van het Nieuwe Testament, gaat het over de Geest, die de gelovige zal overtuigen van zijn of haar zonden en dan zou dat wel ineens in dit vers zo zijn. Zo “ins blaue hinein”. Hupsakee.
Zo’n gedachte komt helemaal niet in de Bijbel voor en hier dus zeker ook niet. Jammer voor degenen die toch op enige wijze wet, regel en tucht in de Gemeente willen behouden, terwijl volgens Christus alléén Zijn Genade heerst. Ik las ergens de volgende zin: “God woont in ons door Zijn Heilige Geest, deze Geest overtuigt ons innerlijk van zonde en gerechtigheid.” Het is commentaar op deze verzen in Johannes 16:
En Die gekomen zijnde, zal de wereld overtuigen van zonde, en van gerechtigheid, en van oordeel:
Van zonde, omdat zij in Mij niet geloven;
En van gerechtigheid, omdat Ik tot Mijn Vader heenga, en gij zult Mij niet meer zien;
En van oordeel, omdat de overste dezer wereld geoordeeld is.
“Innerlijk” in combinatie met “ons” niet in de Schrift
Het woordje “innerlijk”, in combinatie met “ons” (gelovigen) wordt hier helemaal niet gebruikt in de Schrift. Wie het toch zo uitspreekt of opschrijft doet echter alsof het zo in de Schrift staat. Als je niet oppast, dan denk je dat dit zo is en heb je de spreekwoordelijke poppen aan het dansen. Maar let a.u.b. goed op! Dit staat niet in de Bijbel! Gods Woord zegt nergens dat de Heilige Geest ons – gelovigen dus – ons innerlijk (geweten) overtuigt van zonde (natuur) of zonden (de dingen die in het vlees gedaan worden).
Door de dood van Jezus werd de zonde voor elk mens (de natuurlijke mens, geboren in het vlees) weggedaan en daarmee ook de zonden in het vlees. “Het is volbracht,” zei de getrouwe Jezus aan het kruis. Wat was volbracht? De schuld van de mensheid was vereffend. Er was afgerekend. De Wet was vervuld, conform de beloften Gods. Nooit zou er meer verwezen worden naar de zondige natuur en de zonden van de mensheid. De Erfgenaam van Adam had de schuld betaald. Daar had Hij het recht toe en dat deed hij. Vanaf dat moment zou iemand die gelooft in Hem, Nieuw Leven in Christus krijgen. Leven waarvan Johannes later zegt:
Wij weten, dat een ieder, die uit God geboren is, niet zondigt;
In de Nieuwe Schepping woont géén zonde
In de Nieuwe Schepping, in de nieuwe mens, de wedergeboren gelovige en kind van God, woont géén zonde en zijn geen zonden. Dat is hét heerlijk Evangelie. Waarom vergeet men dat toch steeds? Daar zouden wij uit en naar leven, ondanks dat we nu ook nog in het vlees leven. (Zie studie Twee naturen). Dat vlees telt niet meer voor God, sinds Golgotha. Alleen het leven in Christus is overgebleven. Als we dat aanvaarden, dan kun je nooit meer zeggen dat de Heilige Geest gelovigen overtuigt van hun zonden. Zelfs niet van de “zonde van ongeloof”, waarvoor geen vergeving is. Dat “station” is de gelovige in Christus namelijk al gepasseerd.
De Heilige Geest is er alleen voor gelovigen
De uitspraak in de trant van “de Geest overtuigt ongelovigen van zonde” klopt evenmin. Simpel omdat de Heilige Geest niet gegeven is aan de wereld en evenmin aan ongelovigen als individu. Als er in het Nieuwe Testament over de Heilige Geest gesproken wordt, dan is het altijd m.b.t. gelovigen. De Heilige Geest spreekt ongelovigen niet aan. Dat doet eventueel Gods Woord, want dat is daartoe aan de mensheid gegeven. De mens die oprecht de Waarheid zoekt, zal het Evangelie horen en Christus vinden en Die zal hem of haar de Heilige Geest zenden, nádat zo iemand tot geloof gekomen en dus wedergeboren is.
Het initiatief ligt nu bij de mens, want de eerste stap is al lang geleden gezet in het verlossingswerk van de Here Jezus Christus. De weg tot God staat open door de Here Jezus Christus. Een ieder mens mag de vrijmoedigheid nemen om deze weg op te gaan. De mens is weliswaar verlost van de zondige natuur, maar moet wel zelf tot persoonlijk geloof in de Here Jezus Christus komen, om te kunnen delen in de zegeningen via de Heilige Geest.
In deze begrippen wordt ons het huidige werk Gods uitgelegd. Een werk in en aan de gelovige, in en aan Zijn Gemeente. Dus niet: “de Heilige Geest is in deze wereld op zoek naar mensen die Hij kan overtuigen van zonde, met de bedoeling aan te sporen tot bekering”. De Heilige Geest werkt alleen aan gelovigen.
Wat wordt er bedoeld met “zal de wereld overtuigen van zonde?”
Wat bedoelde de Here Jezus met “zal de wereld overtuigen van zonde, en van gerechtigheid, en van oordeel?” Daarvoor moeten we wat beter kijken naar het woord overtuigen. Het Griekse woord daaronder is “elencho” is niet simpel weer te geven met een Nederlands woord. De vertaling met “overtuigen” kan, maar dan moet je dat woord begrijpen in de zin van: “het aantonen van iets”, het “duidelijk maken van iets”, of “het ware karakter van iets aan het licht brengen” of “aan de kaak stellen”. In algemene zin en daarom in verband met “de wereld”, waarvoor het Griekse woord “kosmos” wordt gebruikt. Met het “innerlijk overtuigen van een individu om tot geloof te komen”, heeft het op deze plaats in de Bijbel helemaal niets te maken. En dus zou men deze tekst daar niet voor gebruiken.
In de King James Version staat Johannes 16 : 8 als volgt:
And when he is come, he will reprove the world of sin, and of righteousness, and of judgment:
De vertalers kiezen hier voor de vertaling met “reprove”, dat de betekenis in zich heeft van “to tell someone that you disapprove of their bad or silly behaviour”. Het is een soort afkeuring, een berisping, als vaststelling van een feit. In dit verband wil het zeggen dat door de komst van de Heilige Geest, hoewel Die zo niet genoemd wordt in dit Schriftgedeelte, de zonde van ongeloof van niet alleen de Joden, maar van de wereld op zich aan de kaak gesteld wordt en afgekeurd wordt, als een soort automatisme, als een vaststelling van zaken. Er staat:
En Die gekomen zijnde, zal de wereld overtuigen van zonde, en van gerechtigheid, en van oordeel:
Van zonde, omdat zij in Mij niet geloven;
En van gerechtigheid, omdat Ik tot Mijn Vader heenga, en gij zult Mij niet meer zien;
En van oordeel, omdat de overste dezer wereld geoordeeld is.
Telkens staat de verklaring (omdat) bij het woord dat genoemd wordt. Bij zonde, gerechtigheid en oordeel. Niet m.b.t. het individu, maar slaande op de wereld als geheel. Het is veel groter dan het individu alleen. Het gaat hier niet om gewetensovertuiging bij de individuele mens. Er worden drie feiten geconstateerd en dat vanaf de komst van de (andere) Trooster.
Bijbelstudie “Hebt gij de Heilige Geest ontvangen?”
De Bijbelstudie “Hebt gij de Heilige Geest ontvangen?” geeft ons inzicht in Wie de Heilige Geest is, wat Zijn werk is en aan wie dat gedaan wordt. Van harte aan te bevelen bijbelstudie! Hierbij alvast wat aanhalingen uit die studie.
“Heilige Geest” is de Geest van God, Die (in) Christus is; de Geest van de Messias.
“Heilige Geest” is de Geest Die in verband met de opstanding van Christus genoemd wordt. Het is de Geest Die de Messias ná Zijn opstanding heeft.
Heilige Geest en het Nieuwe Verbond
Het is de Geest Die in verband staat met “opstanding uit de doden”. “Heilige Geest” wordt in verband met het Nieuwe Verbond genoemd. In de evangeliën speelt de Heilige Geest een rol in verband met de Here Jezus Christus en is de rol van de Heilige Geest niet zo uitgebreid. In de nieuwtestamentische brieven speelt de Heilige Geest een belangrijke rol en staat dat gelovigen uit de huidige bedeling het leven van Christus hebben ontvangen. Die gelovigen zijn met Christus opgewekt en gezet in de hemel.
“Heilige Geest” is het leven van de nieuwe schepping of het leven onder het Nieuwe Verbond. Het is het leven van Christus.
Er was eerst een Trooster, Die niet bij hen zou blijven in der eeuwigheid. De eerste Trooster was tijdelijk; de tweede blijvend. Die andere Trooster wordt “den Geest der waarheid” genoemd. Die Geest leidt in de waarheid, waardoor wij in staat zijn de dingen die ons door God geschonken zijn te leren kennen. (1 Korinthe 2 : 12-14) De wereld kan de Heilige Geest niet zien. Gelovigen kunnen de Heilige Geest ook niet zien. Als de Heilige Geest te zien was, zou Hij geen geest zijn. Gelovigen kennen de Heilige Geest wel.
De Geest overtuigt van zonde
De Geest overtuigt van zonde
